Menu

Sunday 11 November 2018

Hmeichhia Te Tana Mass Leh Kum Thar Vuakvet Thuchah
Mizo Pad

Hmeichhia Te Tana Mass Leh Kum Thar Vuakvet Thuchah

HMEICHHIA TE TANA MASS LEH KUM THAR VUAKVET THUCHAH*
🌷Vanlalsanga Tochhawng🌷
    - Khawbung.

( *Mass leh kum thar bawr vel thuchah danglam a tan aw. Chawngkhum dân tlang huat loh.* )

Pa hun tiam a thleng dawn ta. A ringtute tana damna thlentu a nih rualin setana chuan; Nausén, Isua lo piang suat tuma chibai buk tum tu Heroda liana thawm pawh a na in a ring sawt tan ta viau e.

A pasaltha rual ten pawisawi lo thisen chhuah tur leh, mi nun hlimna sadai thiat turin râl rêl pawh an zo tan ta. Mipa, pasaltha rual ten an khandaih(mipa serh) lek tumin an tat hriam mek zel e. An khandaih pai te, a pâi ata phawi an tum hun a thleng dawn e.

Aw, tlangval! Hei hi hrerawh👇🏻
I khandaih(serh)- kha apaiah khan khung mai mai teh aw, I pangtichawr țhang chak tak mai khandaih ngei khan nula I lo hliam hlauh ange; amahah ser hnutchhiah sak suh.

Aw nula, Hei hi hrerawh!👇🏻
 
Hmanlai Pasalthate chuan ramhnuaiah Sakhi an chang thin angin; he hun, Kris mass leh kum thar inkar chhung bawr vel hian zanlaiah tlangval hovin Rizai pâr tlan nan Sakhi ni lovin Sa-Khí(Hmeichhe serh)- chu tawktarh nen an rawn châng dawn.

*Tawktarh lang sar zual.*
Lirthei aneihah lo chuang ve rawh. Thianho a hman, Bear, Grep juice, etc- a fâl a In hmuh, awm dun te leh picnic ,party; min hmangaih chuan ka tan i inphal tur a ni, ka hmangaih che, ka nei ang che tih vel leh, vawikhat chiah tih te an ni duh.

Aw Nula; he hun pui lo thleng turah hian I kapkara Sa-Khï kha tlangval tu emaw lo kah tir hauh teh suh! Sa hliâm i nei hlauh dah a nge! a ser kumkhuain sahliam hnu hi chhui a awl viau thin a nia.

Nausen suatna tura khandaih(mipa serh) lek châk mihrâng rual hi I nun him nan nausen(I serh)- chu lo tlanchhiat pui mai teh le. Zanlaiah heroda sipai rual rothap zet zet ten nausen(I serh)- awmna an rawn zawng dawn.

Hurlawk zan aiin Ur-lawk zan hman hram hram tum la; Sa-hel(mipa serh)- eilo tura Duhsakna nen Krismas leh kum thar hun lo thleng tur hi hlim taka hmang turin duhsakna ka hlan vek a che u.

He hunpui lo thleng hi mi tam tak ten an thianghlimna phumbo nan an lo hman tawhna leh, an nuhimna sadai thiah saka alo awm tawh thin vang leh, hmangaihna hming mawi tak an lo tih hming hliau tawh vangin; min tlantu duh dana hmang turin I nun leh ngaihtuahna lo siam rem zel ang che. A hun a hnai tawh si a.

             *NOTE.*
#. Pasaltha chuan Sakhi aiin Sa- khîï chângin rawn kah a tum dawn.
#. Sahel chu bêl chhungah chhum hmin a tum dawn.
#. Hurlawk zan aiin Urlawk zan lo hmang rawh.
#. Mipa te khandaih hi nêl viau suh, a hliamna palh ang che.
#. Tlangval, I khandaih/ I pangtichawr țhang chak tak mai kha apaiah khung tlat rawh. Nausuatna a nih kha.
#. Hman nawm tum ai hman that/ hman dik a hlu in a daih rei zawk.
Continue reading →
I Puh Hi Mizo A Sin
Mizo Pad

I Puh Hi Mizo A Sin

I PUH HI MIZO A SIN

Indopui II-na hma lam, sap hoin min awp lai khan sap sipaiah Mizo eng emaw zat an kal a. Sipai rual zingah chuan thil bo te a awm ve fo a. Hetiang hunah hian thil tibotuin hotute hnenah a thlen a, a rutu nia rinhlelh hming pawh a sawi nghal ṭhîn.

Thil tibotuin a rinhlelh kha Mizo a nih hlauh chuan an hotu (Sap) chuan -
"I mi puh hi Mizo a sin..." a tih chuan a puhtu tan sawi zui harsa tak a ni a, thubuai a tawp a ni mai.

A chhan chu -
*Mizote hi hnam rinawm, thudik ṭan, rûk rûk, dawt sawi leh inbum lam ti ngai lo,* in kawngka pawh kalh ngai lo...., mi thing fawm sa ramhnuai ami pawh a dahtuin a làk loh chuan a mawih thlenga awm mai, an thil chhar pawh a neitu hriat tuma zawng char char ṭhîn.... tih kha Sap hoin Mizo an hriat dan a ni. Hei hi hnam dang ziain a pawlh dal hmaa Mizo nihna a ni reng a.

HL Rinawma
Continue reading →
Nula Fel
Mizo Pad

Nula Fel

NULA FEL:

Nula inthuam sexy nazawng an Sihhnip kher lo; mahse, Nula entawntlakte inthuam dan zawng a ni mawlh lo.

Mipa wall-a post/Tag hrat nazawng an Hir-ha kher lo; mahse, Nula zahawmte Mipa wall-ah an indah zuk zuk lem lo.

Nula Tattoo chhu nazawng an khawvel mi kher lo; mahse, Pathian țih taka seiliante'n Tattoo an nei ngai lo.

Nula Night Club/Party kal nazawng Nula khawlo an ni lo; mahse, Nula felte Night Club-ah hmuh tur an awm ngai lo.

Nula Zu/Beer in nazawng an nikhua lo vek kher lo; mahse, Nula chhuanawm erawh an ni hauh lo.

Nula Hnam dangte Style copy nazawngin hnam an phatsan kher lo; mahse, mahni hnam chawimawitu erawh an ni hauh lo.

Nula zahawmna chu a nungchang a ni a, thusawi aiin a nungchang a au zawk.

Nula hnute lian nazawng nulian an ni kher lo a, hnute te nazawng pawh nute an ni kher lo.

(Pic comment awi a ni lo)
Continue reading →

Saturday 10 November 2018

Mizo Pad

Sipai Thluak A To Ber

SIPAI THLUAK A TO BER
Bazarah hian thluak pathum mihrang hrang thluak doctor, engeneer leh sipai thluak anzuar a, thluak andahna bur pawnah chuan aman zat anziak tel threuh bawk a.
1. Doctor- rs2000
2. Engeneer -rs 4000
3. Sipai - rs 15000
Mite chuan thluak zuartu hnenah chuan 'ngati nge sipai thluak hi a va to bik em em ve....? Doctor leh engeneer thluak hi to zawk awm tak a ni sia' tiin anzawt huai huai mai a.
THLUAK ZUARTU - Doctor leh engeneer hi chuan, anngaihtuahna leh hriatna tamtak an hmangral tawh a, hman leh chuang tur a awm tawh lo a ni. Sipai hi chu a mawl muk lutuk a, a ngaihtuahna leh hriatna pakhat te pawh a la hmangral lo hrim hrim alawm tiin a chhang a.
Ka thluak hi a la special bik a nia....😂😂😂
Continue reading →
Mizo Pad

Pin Codes Of Mizoram Villages & Towns


*_PIN CODES OF MIZORAM VILLAGES & TOWNS:_*
🎗🎗🎗🎗🎗🎗🎗🎗🎗🎗🎗🎗
*Aizawl District PIN Codes and Zip Codes Location PINCode / ZIPCode*

• Aiduzawl 796261
• Aizawl 796001
• Armed Veng 796007
• Baktawng 796161
• Bawngkawn 796014
• Bethlehem 796007
• Boraibazar 796471
• Buhban 796261
• Bukpui 796007
• Bungkawn 796005
• Chaltlang 796012
• Chandmary 796007
• Changzawl 796261
• Chawlhhmun 796009
• Chhingchhip 796161
• College Veng 796005
• Cti Sesawng 796017
• Daido 796261
• Dawrpui Ndso 796001
• Dinthar 796009
• Durtlang Gdsso 796025
• Electric Veng 796007
• Govt. Complex 796009
• Hmuifang 796190
• Hmuntha 796161
• Hriphaw 796471
• Hualngohmun 796005
• Hualtu 796161
• Kanhmunbazar 796471
• Keifang 796261
• Kelsih 796005
• Kepran 796017
• Khanpui 796017
• Khawbel 796161
• Khawchhete 796005
• Khawlian 796261
• Khawpuar 796111
• Khawruhlian 796017
• Khumtung 796161
• Lamchhip 796190
• Lengpui Airport 796421
• Luangmual 796009
• Luangpawn 796261
• Lungdai 796014
• Lungmuat 796007
• Lungpher 'n' 796261
• Lungsum 796111
• Lushaicherra 796471
• Maite 796261
• Maubawk 796005
• Maubuang 796190
• Mauchar 796111
• Missionvengthlang 796005
• Mizoram University 796004
• Momcherra 796471
• Muallungthu 796005
• Mualmawi 796005
• Mualpheng 796261
• Mualpui 796005
• Muthi 796014
• N.chaltlang 796007
• N.e.bualpui 796261
• N.hlimen 796007
• N.khawlek 796261
• N.lungleng 796005
• N.serzawl 796111
• N.tinghmun 796111
• New Vervek 796111
• Nisapui 796007
• Palsang 796111
• Pawlrang 796261
• Phaileng 'e' 796017
• Phuaibuang 796261
• Phullen 796261
• Phulpui 796190
• Ramthar 796007
• Rangvamual 796009
• Ratu 796111
• Republic Veng 796005
• Ruallung 796261
• "s,hlimen" 796005
• Sabualkawn 796005
• Saichal 796261
• Sailam 796190
• Sailutar 796111
• Sakawrdai 796111
• Sakawrtuichhun 796009
• Samlukhai 796190
• Sateek 796190
• Sawleng 796017
• Selesih 796014
• Seling 796161
• Serkhan 796007
• Sesawng 796017
• Sialsuk Gdsso 796230
• Sihfa 796261
• Sihphir Gdsso 796036
• Suangpuilawn 796261
• Sumsuih 796190
• Tachhip 796190
• Tanhril 796009
• Thakthingbazar 796005
• Thentlang 796161
• Thiak 796190
• Thingdawlmelriat 796005
• Thingsat 796111
• Thingthelh 796007
• Tlangnuam Gdsso 796015
• Tlungvel 796161
• Tualbung 796261
• Tuithiang 796007
• Vaitin 796111
• Vaivakawn 796009
• Vanbawng` 796261
• Vervek 796111
• Zamuang 796471
• Zanlawn 796014
• Zawlnuam 796471
• Zawngin 796261
• Zohmun 796111
• Zuangtui 796017

*Kolasib District PIN Codes and Zip Codes Location PINCode / ZIPCode*

• Bairabi 796081
• Bilkhawthlir 796091
• Bualpui 796070
• Buhchang 796091
• Builum 796081
• Chuhvel 796081
• Diakkawn 796081
• Hortoki 796070
• Kawnpui 796070
• Mualvum 796070
• N.chawnpui 796101
• Phainuam 796101
• Phaisen 796091
• Saihapui 'k' 796081
• Saikhawthlir 796081
• Saiphai 796101
• Saipum 796101
• Suarhliap 796081
• Thingdawl 796075
• Tuirial H.e.p 796101
• Vengthar 796081

*Lunglei District PIN Codes and Zip Codes Location PINCode / ZIPCode*

• Aithur 796571
• Ajasora 796770
• Belthei 796730
• Borapansury 796770
• Bualte 796701
• Buarpui 796701
• Changpui 796701
• Chawngtui 796571
• Cherhlun 796571
• Darngawn 'w' 796710
• Darzo 796571
• Diblibagh 796751
• Haulawng 796691
• Hauruang 796701
• Hnahchang 796691
• Hrangchalkawn 796701
• Jarulsury 796770
• Kajoisury 796751
• Kamalanagar Gdsso 796772
• Kawnpui 'w' 796710
• Kikawn 796701
• Laisawral 796710
• Leite 796571
• Lungchem 796701
• Lunglawn 796701
• Lungleng 's' 796571
• Lungrang 's' 796730
• Mualcheng 's' 796701
• Muallianpui 796571
• Mualthuam 'n' 796691
• Nunsury 796751
• Pangzawl 796571
• Phairuangkai 796730
• Puankhai 796751
• Pukpui 796691
• Putlungasih 796730
• Ralvawng 796701
• Ramlaitui 796691
• Rangte 796730
• Rawpui 796571
• Rualalung 796730
• S.chawilung 796751
• S.vanlaiphai 796571
• Sachan 796710
• Saizawh 796770
• Sazaikawn 796701
• Serkawn 796691
• Sertlangpui 796701
• Sesawm 796710
• Sumsilui 796770
• Tarpho 796571
• Tawipui 'n' 796701
• Tawipui 's' 796701
• Theiriat 796701
• Thenhlum 796701
• Thiltlang 796571
• Thingfal 796701
• Thingsai 796581
• Thualthu 796701
• Thuampui 796701
• Tiperaghat 796751
• Tuichawng 796730
• Tuikawi 796751
• Tuipui 'd' 796571
• Udaisury 796770
• Udalthana 796770
• Vaisam 796701
• Vanhne 796701
• Zawlpui 796730
• Zobawk 796701
• Zodin 796751
• Zohnuai 796701


*Serchhip District PIN Codes and Zip Codes Location PINCode / ZIPCode*

• Biate 796370
• Bungtlang 'n' 796181
• Chekawn 796181
• Chhiahtlang 796181
• Chhipphir 796181
• Kanghmun 's' 796181
• Keitum 796181
• Khawlailung 796181
• Leng 796370
• Lungchhuan 796181
• Lungkawlh 796181
• Lungpho 796181
• Mualcheng 796370
• N.vanlaiphai 796181
• New Serchhip 796181
• Sailulak 796370
• Sialhau 796181
• Sialhawk 796370
• Sialsir 796181
• Thenzawl 796186
• Thinglian 796181
• Tlangpui 796370
• Zote 's' 796181

*Lawngtlai District PIN Codes and Zip Codes Location PINCode / ZIP Code*

• Balhlakawn 796891
• Bungtlang 's' 796891
• Chamdur 796891
• Cheural 796810
• Diltlang 796891
• Karlui 796891
• Kawlchaw 'w' 796891
• Lawngtlai 796891
• Lungtian 796810
• Mampui 796891
• Mualbukawn 796891
• New Jagnasury 796891
• Ngengpuikai 796891
• Paithar 796891
• Pangkhua 796810
• Parva 796891
• Rulkual 796891
• Sabualtlang 796891
• Sangau 796810
• Tuisentlang 796891
• Tuithumhnar 796891
• Vaseitlang 796891
• Vathuampui 796891

*Mamit District PIN Codes and Zip Codes Location PINCode / ZIPCode*

• Ailawng 796501
• Damparengpui 796431
• Dampui 796441
• Dapchhuah 796410
• Darlak 796441
• Darlung 796501
• Hmunpui 796410
• Hnahva 796431
• Kanghmun 796501
• Kawrtethawveng 796441
• Kawrthah 796441
• Khawhnai 796431
• Khawrihnim 796501
• Lallen 796431
• Lengpui 796410
• Lungdar 'w' 796501
• Mamit 796441
• Marpara 796431
• Mualkhang 796410
• N.chhippui 796431
• N.sabual 796441
• Parvatui 796431
• Phaileng 796431
• Phuldungsei 796431
• Ptc Lungverh 796410
• Pukzing 796431
• Rawpuichhip 796410
• Reiek 796501
• Rengdil 796441
• Rulpuihlim 796501
• S.sabual 796501
• Saithah 796431
• Serhmun 796441
• Silsury 796431
• Tlangkhang 796441
• Tuidam 796441
• Tuipuibari 796431


 *Saiha District PIN Codes and Zip Codes Location PINCode / ZIPCode*

• Bualpui 'ng' 796901
• Chakhang 796901
• Chapui 796901
• Chhuarlung 796901
• Fungkah 796901
• Khopai 796911
• Laki 796911
• Latawh 796911
• Lawngban 796911
• Lungbun 796901
• Lungpher 's' 796901
• New Maubawk 796901
• Niawhtlang 796901
• Phura 796911
• Rawmibawk 796901
• Serkawr 796911
• Siata 796901
• Theiva 796901
• Tongkolong 796911
• Tuipang 796911
• Tuipuiferry 796901
• Tuisih 796911
• Vahai 796911
• Vawmbuk 796901
• Zawngling 796911

😇
Continue reading →
Mizo Pad

Thu Tha


*Engtikni ah emaw chuan, ka lei taksa hi chhuaksanin ka chatuan hmun tur pan hun kala nei ve ngai anga, chu tih hun ah chuan ka chhandam tu hi ka tawk ngam ang em le? tiin ka in zawt fo ṭhin.*

*Kawng dik hre mah ila keimah ah sual zawk hian hnehna a chang fo zawk si, ka nuam tih zawng hian nitin min hip a, chu kawng chu ka zawh leh ṭhin.*

*Kawng dik tih hre mah ila, Lalpan ka tan alo buatsaih lam chu peng bo san in, mahni nuam tih kawng ka zawh a, mahse a tawpna chu ṭahna ani si...*

*Mahse hmangaihna tawp lova min hmangaihtu kan Pathian chuan thinlung inchhir a alam ka hawi chuan hmangaihna in min lo ngaidam leh ṭhin.*

*Sim silo inthawina hi Lalpa huat zawng tak ani si a, tihsual nei lo kan awm ka ring lo.*

*Haw u...Lalpan kan tana hmun a buatsaih chang thei turin Lalpa lam i hawi ṭheuh ang u..*

🍃Dikna Lalpa chuan simna a phut si a......🍃

Continue reading →
Mizo Pad

An Tap Thin Asin

🌹🌹🌹AN ṬAP ṬHIN ASIN.🌹🌹🌹

I nupui aia hmeichhe dang hlimna i buaipui sek lai khan, i nupui leh fate khan buaipui tu pa neih chakin AN ṬAP ṬHIN A SIN.

Hmeichhe dang dang i biak lawr a, i nupui leh fate hlimna ngaihsak lek lo a , i duh dan dana i tal lai khan
I nupui leh i fate rilru na in AN ṬAP ṬHIN A SIN.

Chhungkhat pa berin inchhungkhur ngaihtuah lek lo va , zu i ruih chhur chhur lai khan i nupui leh i fate zah vangin AN ṬAP ṬHIN A SIN.

Hmeichhe dang laka i hlim em em lai leh an tan i neih rosum i hman ṭeuh ṭeuh lai a, i nupui leh i fate harsatna ngaihtuah miah lova i tal lai khan , i nupui leh i fate chu hrehawm tiin AN ṬAP ṬHIN A SIN.

Nupui nei ngam ve meuh si in, chhungkua a i mawhphurhna hre miah lova i duh ang anga i khawsak kual vel lai khan i nupui leh i fate chu PA ṬHA TAK awtin AN ṬAP ṬHIN A SIN.

PA berin mahni nupui leh fate hma khua ngaihtuah lo lek a, phone leh computer ringawt i ngaihtuah lai khan i nupui leh i fate chu khawharin AN ṬAP ṬHIN A SIN.

THIANA.....i nupui leh i fate ṭap chu tunge thlem se i tih a, an lungngaihna, harsatna te tunge ṭanpui a, hnem se i tih reng reng ni. Chhungkhat pa berin inchhungkhur ngaihtuah lo leh mahni nupui  leh fate hlimna aia tute emaw hlimna tur i ngaihtuah em em vanga an hrehawm tawrhna te kha tu tuam dam turah nge i dah ṭhin. Tunge i nupui leh i fate ṭahna thlentu chu lo ni ta, NANGMAH ani tlat asin. I khawsak danin a zir loh vanga i nupui leh i fate zahna kha tu thawidam turah nge i dah le aw.

I rinawmloh vanga hmeichhe dang dangin i nupui an ankhum a, ṭawngkam mawilo tak tak a zahpah nei leklo a an hauha, i nupui zak taka indawm kun  te kha tunge lo chhan se i tih....tu thiamloh nge ni a i hriat, i nupui an zah loh em em chhan te kha, i ngaihtuah ve ṭhin lo emni aw?

I nupui leh i fate hlimna chu i kutah a innghat asin. I nupui miten an zahve a, an diriam ngamlohna tur a mawhphurtu chu chhungkhat pa kha i ni tih i hrelo emni. Nge a duh duhin ankhum se, zak takin siam se, nang i hlim chuan i duhtawk mai dawn. I nupui mawina leh hlimna, i fate lawmna leh thlamuanna siam tu chu nangmah i ni tih hi i hrethiam phak thlawt lo emni le..

Ngaihtuah chiang ve teh.
I nun khawlohna vanga i nupui leh fate tawrhna thleng ṭhin hi, i duh chuan i ti tawp thei asin....I NUPUI tan rinawm takin awm la, mite hmuhsit theih in siam lo la, chumi thlen tir tur chuan RINAWMNA hi atawk reng ania....

I lo tisual tawh anih pawhin chhungkaw awhawm tak din a, nupa zahawm tak ni turin i nundan diklo leh i chin ṭha lo kha sim la, khua i la tlai lo ania...

I NUPUI LEH I FATE ṬAHNA KHA THLEM A, AN NATNA TE THAWI DAM TURIN BUL HAN ṬAN ṬHA LEH TEH..
Mi hlimna tur buaipui ai chuan i nupui leh i fate hlimna tur i buaipui na chuan hlimtakin asiam zawk ngei ngei ang che...

I NUN KHAWLOH VANGA AN LO ṬAH TAWHNA CHU HLIMNA A THLAK TURIN RINAWMNA NEN  BUL HAN ṬAN VE TA CHE........

*Mafaka Aleks Ralte*
25/july/2018
2:10am.
Aizawl..
Continue reading →

Friday 9 November 2018

KAWTCHHUAH ROPUI
Mizo Pad

KAWTCHHUAH ROPUI


KAWTCHHUAH ROPUI : __________________________ ~Atea Thihlum India hmarchhak hi hmun nuam tak mai leh a hmunhma te la zir chian tawk loh, hmanlai mite hnamzia leh nunphung an ro phumruk te bakah, mihring siamchawp nilo hmanlai thil mak tak tak te awmna hmun a ni. Hmasang hmunhma hlui leh maksak tak tak te chu, an hausakna a ni a, Tunhnai lawkah Indian archaeologist te chuan, Mizoram (Champhai dist) chhung Myanmar ramri bulhnai Champhai leh Farkawn khua inkar tlangdung, ramhnuai hmunhma rem leh nuam tak a mi 'Vangchhia' khua chu Hmanlai hmunhma leh thilhlui zirchian chakawm leh buaipui phurawm takah an ngai a ni. Kum tam tak liam tawhah khan, mihring ten hlum aṭang chauha bungbel leh eng ilo, an siamthiam hunlai 'Megalith culture' hunlai a mi daih tawh lungphun leh thildang te awm in, he khua ah hian venhim leh enkawl an ni. Helai a hmunhlui zahawm tak hi 'Kawtchhuah ropui' (The great gateway) tih a ni. Heng lung a milem inker te hi an awmzia hriatthiam harsa tak mai an ni. Kum 2010 nipui lai khan P.Rohmingthaga convener INTACH (Indian national trust for art and culture heritage) Mizoram chapter chuan hetiang hmun hlui leh vang tak, hmanlai hmunhlui leh sulhnu hriatchian leh zir tur hian, hma a la a Helai thingtlang hmun vangchhia ram a, hmun hlui upa leh thilhlui mak tak, mitla te hi an nihna hmuchhuak leh zirchiang a, helai hmunhma hi rawn luhchilh tur hian 'Archaeological survey of india' (ASI) te chu, ngenin a sawm ani. He IAS officer (rtd) thathawh duhna leh thiltum nghet tak hi, a lawmawm hle a, tichuan ASI director general 'Rakesh tiwari' chuan, Vangchhia hmunhma rawn tlawh tur chuan, chu sawmna chu a pawm ta a ni. Kum 2015, November thla chuan ASI director general leh a thawhpui te bakah INTACH official te chuan hmun hla taka awm Vangchhia khua a thil hlui hmuhchhuah phurawm tak te chu, an han tlawhchhuak ta a. ASI director leh thilhlui laichhuaktu mithiam te chuan, a hmunah chuan rangtaka che nghalin, hmanlai thilhlui eng engemaw hriatchhuahna tur, lunga milem leh thil inker te chu an hmuchhuak nghal a. Tin hmanlai a mi tawh meihawl kehthem leh thil dang engemaw zat te chu, 'Radio carbon dating' (thil hlui upat leh an rei zawng hriatna) ti tur leh enfiah turin Laboratory ah an thawn ani. Hetih lai hian, he team in an hmuhchhuah pakhat 'Water pavilion' an tih alung pianzia chu Mughal khawpui hmun hrang hrang intihhlimna hmuna an hmuhchhuah 'Arena' a mi te nen chuan a inang hle a ni. Archaeologist te chuan, hetiang thil hrawl tak hmuhchhuah hian a entir chu, hmanlaiin henglai hmun luahtu te hian, chak tak leh kawng hrang hranga hlawhtlinna nen he hmun hi an luah, tih hi a ni. "Ramhnuai thinghnah leh thingzar buk tak tak te awmna hma ah chuan, chu hmun chu kan va tlawhchhuak a. Hmun tamtak chu inchhuih palh vanga, petek leh tluk mai theihna a ni. He lai hmun hian khawpui bo, sulhnu a kawlin a lo vawnghim a emaw hmanlai hnam fing leh lian zawk bo te nen an intluk hial emaw ani ang. Engpawhnise thutlukna leh atawp khar tur chuan, zir chian leh deuh nan, hun tam zawk kan la mamawh a ni". Tiin Dr Sujeet Nayan, Asst Superintending Archaeologist, ASI delhi leh Director of Vangchhia excavation nibawk chuan, Northeast Live a hrilh. ASI team hmasa ber te hian, helai hmun zirchiang hian, thla khat vel Vangchhia hi an chamchilh. An ngaidan hmahruai atan chuan, he hmun hi khawvela hmanlai thlanmual hmun 'Necropolis site' lian ber pakhat a ni. Chubakah hmasanga hnam fing hriatloh te, sulhnu thilchhui theihna hmanrua a pe a ni. He team hian thla khat zet hna an thawh hnu ah, team dang lokal in henglai hmuna lo khawsa te leh an sulhnu thil engemaw hriatchhuah loh thuruk inkhuh bo te haihawn leh hailan chu an tum ani. Tin a hma a mite tha lo thawh tawhna te chu, hlawkpuiin helai hmuna thil chianglo chhuidawn leh suangtuah thiamna te pawh chu an neih phah ani. Vangchhia hmuna thilhlui hmuhchhuah te zinga mit la ber tu chu, "Pipute lamlian" ṭitoh deuha lehchhuah chuan, 'Thlahtu te kawng' (roughly translating to ancestor's pathway) hi ani.He hmun hi vangchhia kal tlangin hmarlam chhimlam leh khawchhak lam kawngpeng pathum te zawh tawp hnuin, a awm a. Lawi lulem inker lamhawiin lung a intlar a, pangpar leh mihring lem te pawh helai hi kawtchhuah ropui ami te nen khan a in ang a ni. He hmun tlanglam panna ah hian vawnban siam a ni bawk. Heng mizoram khua Farkawn, Lianpui, Khankawn, Khawbung leh Vaphai bulah te hian, hmanlai hlum aṭanga bungbel an siam thiam hunlai a mi,'Megalithic stone' an tih te chu hmuh tur an awm a Tin Dungtlang tlangchhip ah pawh mihring te puka an chenlai a siam lungphun dangdai bik tlem azawng a awm bawk. Helaia lungphun sang ber hi mihring puitling aiin a sang zawk ani. Tualchhung mite rin dan chuan, lungphun a milem inker te hi hmanlai Myanmar ram chin hills pela helai rawn lut ten engemaw a awmzia hriat harsa tak, hriatrengna leh awm reng tura an duh te an ker niin an ngai. Tin hmasang thawnthu henglai bial mipui te sawi in ang tlang a awm Kawtchhuah ropui hi india leh Myanmar ram inrina lai a mi ṭiaului panna, kawng zawng zawng luh rukna hmun a ni. Henglai chanchin zirtu te chuan henglai hmunhma kaltlang hian, heng hmanlai lungphun chanchin ni thei awm te chu an lawrkhawm nasa hle a. Mahse zawhna lian tak nireng tur chu, heng lung te hi engtia upa nge an nih ? Tute phun nge ? Heng lung hrawl tak tak engemaw zat te hi, luikam phairuam mawng tak lunglakna hmun aṭangin, tlang pangper awih zetah hian, engtinnge an laksawn theih ? Tih te hi a ni. Vangchhia hmuna heng hmanlai thil hlui te leh a hual vela hamṭhatna engemaw awm mek hi, Mizoram , thilmak leh hriatphak rual lova mi hiptu leh mit latu te an ni a. Henglai hmun te hi a hma ami belhchhah nan a, an chanchin zirchian leh zir bingna awm tur chiah hi thil beisei awm chu a ni. "Kawtchhuah ropui" hi Archaeological survey of india hian, 'National importance' ah a puang a. 17 feb.2014 a The gazette of india : Extraordinary in ancient site of national importance ah a puan thu hi chhuah a ni. Gazette ah chuan, Kawtchhuah ropui tilovin 'Menhirs and caves at vangchhia' tia ziah a ni. Kawtchhuah ropui, lunga milem te hi a khuar nilovin a pawnga ker vek an ni a. A mak dangdai bik hle a ni. Tin a hmun hi, hmanlai (pipute lamlian) pasarih infinkhawmna anih avangin, a hlu zual hle a. Heng kawngte hian Myanmar leh Mizoram a, khaw hrang hrang a thlunzawm a, hei hian Vangchhia hi Pipute thlang tlakna hmun pui ber ni a ngaih a ni. Heng bakah hian, pipute sulhnu engemaw zat zingah 'Ralven puk' hi kawtchhuah ropui bul, a chhak pangpera ṭiau lui lan theihna lama, lung kerkuak a ni. Puk pangah a awm a, puk leh puk inkar ah inbiak pawh theihna tur, an ker kaw vek bawk. Hei hi ṭiau ral, myanmar aṭang a an mahni rawn run tur, lokal te an awm leh awmloh an lo thlithlai ṭhinna a ni. Tin vangchhia aṭang a km 3 vel ahla, ṭiau panna kawng bulah Lung ropui, inthawina hmun ni a hriat a awm a. Chu lung chu 15.2ft asei 6.8ft asang leh, 10ft a chhah a ni. Lungbang chhak lamah hian, milem inkai lai leh ramsa lem chi hrang hrang 70 vel, a pawng veka ker a awm bawk. Kawtchhuah ropui thlen hma lalin hmun hlui tlang kawr ruamah lungphek inpharh a awm a Lungchang ṭha tak ft 2 leh a chanve a thuk, 6in.vela zaua ker 20 vel a awm a. A kertu ten hmanrua an nei ṭha tawh hle niin a lang a, helai hi 'Hmanlai inthawina hmun' ti a sawi a ni. Hengte bakah hian 'Tuaisiala saphai hmuhna' leh vangchhia khaw tlangval hmelṭha leh tlawmngai 'Laituma' chettlatna hmun hrang hrang te a awm bawk ani. Ni 26-27 march 2015 khan, Vangchhia khawtlang chuan, pi leh pute mizorama an rawn luh a, an kalna hmasa ber, an thlangtlakna kawnah 'Zofate thlangtlak gate' an siam chu, a hawnna leh lawmna hun ropui takin an hmang nghe nghe a ni.
Continue reading →